CALCIUMCARBONAAT (GEMALEN KRIJT)

Calciumcarbonaat, ook wel gemalen krijt, is een natuurlijk poeder dat je helpt om de pH van je beits- of verfbad iets te verhogen. Dat klinkt ingewikkeld, maar het betekent eigenlijk gewoon: Het maakt een zuur bad wat zachter, zodat de kleuren mooier uitkomen en je stof beter beschermd is.

Eerst iets over pH?

De pH-waarde vertelt ons hoe zuur of basisch (alkalisch) een oplossing is:

Zuur: pH 0–6 (denk aan azijn of citroensap)
Neutraal: pH 7 (puur water)
Basisch: pH 8–14 (denk aan soda of calciumcarbonaat)

De pH van je beitsbad of verfbad heeft grote invloed op de kleur die uiteindelijk op je stof verschijnt. Sommige natuurlijke kleurstoffen zijn pH-sensitief: ze reageren als een stemmingsring, ze veranderen van kleur afhankelijk van de zuurtegraad.

En dan nu: Calciumcarbonaat 🌿

Calciumcarbonaat is mild basisch. Het wordt vaak gebruikt om de pH van een oplossing iets te verhogen, dus:

van zuur naar neutraal
of van neutraal naar licht basisch

Wanneer gebruik je calciumcarbonaat bij natuurlijk verven en ecoprint?

1.
pH bijstellen in verfbaden

Sommige kleurstoffen (zoals cochenille, blauwhout of meekrap) gedragen zich anders bij een basische pH:

Cochenille wordt dieper paarsrood in basische omgeving
Blauwhout wordt zachter of grijzer bij hogere pH
Meekrap krijgt een meer oranje/bruine toon

Voeg calciumcarbonaat toe aan je extract of verfbad druppelsgewijs, en test met pH-strips of proeflapjes.

2.
Ecoprint op plantaardige vezels (katoen, linnen, hennep)

Bij cellulosevezels kan calciumcarbonaat helpen om het beitsbad of de printbundel iets minder zuur te maken.
Dat is belangrijk, omdat:

– Te zure omstandigheden de vezel kunnen aantasten
(Je merkt dit bijvoorbeeld als de stof na het ecoprinten stug, droog of strak aanvoelt.)

– Een iets hogere pH de opname van bepaalde tannines of kleurstoffen kan verbeteren, waardoor je afdrukken dieper, rijker of helderder worden.

3.
Neutraliseren na het beitsen of verven

Soms wil je na een zuur bad de stof neutraliseren. Een nabehandeling in water met een klein beetje calciumcarbonaat helpt dan om restzuren te verwijderen.

Bij het ecoprinten, wanneer gebruik je het?

Na het beitsen met azijn of ijzer
Heb je je stof gebeitst in een zuur bad (bijvoorbeeld met azijn of ijzer)?
Dan kun je calciumcarbonaat gebruiken om de stof weer een beetje in balans te brengen. Zo voorkom je dat je vezel beschadigt of dat kleuren flets worden.

Als je merkt dat je prints ‘verbranden’ of flets uitvallen
Dan kan het zijn dat je bad te zuur is. Een beetje calciumcarbonaat kan dan helpen om de juiste balans te vinden.

Wat betekent ‘verbrand’ bij ecoprint?
Een ‘verbrande print’ ontstaat wanneer de stof te zuur is. Vooral bij gebruik van ijzer in combinatie met azijn.
Het resultaat is dan:

– een te donkere afdruk (bijvoorbeeld diepbruin of zwart in plaats van warm grijs of sepia)
– een hard contrast, waardoor fijne nerven of bladstructuur verdwijnen
– soms zelfs een glanzend of doods oppervlak, zonder diepte of openheid

Het blad ‘slaat dicht’ in de vezel, in plaats van dat het zich ontvouwt.

Hoe gebruik je Calciumcarbonaat?

Los een klein beetje (een theelepeltje per liter water) op in lauwwarm water.
Laat je stof daar een poosje in weken (15–30 minuten).
Goed uitspoelen voor je verder gaat.

Belangrijk bij gebruik

Meng voorzichtig en niet te veel tegelijk: calciumcarbonaat lost niet volledig op in water, het is eerder een suspensie.
Voeg altijd toe aan water, niet andersom (dus: eerst water, dan poeder).

Altijd eerst testen op een klein lapje!

In de moestuin: waarom Calciumcarbonaat?

Calciumcarbonaat wordt vaak gebruikt als tuinkalk om de bodem minder zuur te maken. Veel groenten houden van een neutrale tot licht basische grond. Als de grond te zuur is, kunnen planten minder goed voedingsstoffen opnemen, en dat merk je aan hun groei.

Door gemalen krijt toe te voegen: