Iedereen heeft het erover: pH dit, pH dat.
Maar wat is pH eigenlijk?
Wat is pH?
De pH-waarde zegt iets over hoe zuur of basisch (alkalisch) iets is.
-
Zuur: pH 0–6 (denk aan azijn of citroensap)
-
Neutraal: pH 7 (puur water)
-
Basisch: pH 8–14 (denk aan soda of calciumcarbonaat)
Je meet de pH met pH-strips, of je voelt het soms al met je handen: een stof die zuur is voelt vaak stug of droog aan.
Waarom is pH zo belangrijk bij ecoprinten en natuurlijk verven?
Omdat planten, stoffen en vezels anders reageren bij verschillende pH-waardes.
De pH stuurt letterlijk de kleur, scherpte en zachtheid van je print aan.
Een paar voorbeelden:
• Blauwhout verandert van blauwpaars naar grijs als de pH daalt
• Cochenille kleurt felroze in zuur en paarsrood in basisch
• Meekrap geeft warm oranje in zuur, maar diep rood in basisch
• Wouw (geel) wordt doffer bij een te lage pH
• Indigo werkt juist alleen bij hoge pH (basisch vat nodig)
En je stof dan?
Vooral bij katoen, linnen en hennep (cellulosevezels) is pH cruciaal.
Te zuur? Dan wordt de vezel stug en sluiten de poriën zich.
Licht basisch? Dan opent de vezel zich en kan je kleur diep en helder hechten.
PH in het proces
Tijdens beitsen:
Bij het beitsen met bijvoorbeeld ijzer(II)sulfaat en azijn wordt het bad zuur. En zuur kan:
De vezel aantasten (vooral bij katoen en linnen)
De kleurreactie te hard maken (verbrande prints)
Daarom is het belangrijk om de pH in balans te brengen. Dan heb je iets nodig dat de pH verhoogt.
Wat verhoogt de pH?
Soda ash (natriumcarbonaat)
Wordt vaak gebruikt om plantaardige vezels te openen vóór of tijdens het beitsen.
Calciumcarbonaat
Zacht basisch. Fijn als nabehandeling om de stof weer in balans te brengen na een zuur bad.
Tijdens het verven of printen:
Sommige kleurstoffen reageren sterker in zuur of basisch bad.
Een klein schepje soda of een drupje azijn kan net het verschil maken.
PH is de onzichtbare tovenaar in je ecoprint en natuurlijk verfproces.
Je ziet het niet direct, maar het bepaalt wel hoe je kleur zich toont.
Dus: durf te voelen, te testen en te spelen met pH.
Zo leer je niet alleen je materialen kennen, maar ook de taal van planten en stoffen.
Heb je vragen over pH, of wil je samen afstemmen op jouw proces met ecoprint of natuurlijk verven?
Stuur me gerust een berichtje. Ik denk graag met je mee. 🌿
Rachella
Atelier Het Kleine Huis