Potas (Kaliumcarbonaat)

POTAS
Potas, oftewel kaliumcarbonaat, is een veelzijdige en waardevolle hulpstof in het natuurlijke verf- en inktproces.

Het wordt vaak gebruikt om de kleur van verf of inkt te versterken of te veranderen. Hoewel het meestal als beitsmiddel wordt beschouwd, heeft potas ook een combinatiefunctie die het ideaal maakt voor het manipuleren van kleuren tijdens het verf- of inktproces.

Toepassingen van Potas

• Versterken van kleuren: Verhoogt de intensiteit van kleuren door de pH-waarde van de verf of inkt te verhogen, wat de hechting van kleurstoffen verbetert en kleuren levendiger maakt, vooral bij ecoprinttechnieken.
• Veranderen van kleuren: Potas kan de tinten van natuurlijke kleurstoffen veranderen, zoals indigo en cochenille, door de pH van de oplossing aan te passen, wat nieuwe kleurnuances mogelijk maakt.
• Verbeteren van de hechting: Werkt als beitsmiddel door de pH te verhogen, waardoor kleurstoffen beter binden aan natuurlijke vezels zoals wol, katoen en linnen, wat zorgt voor diepere en duurzamere kleuren.
• Reageert met tannine en ijzer: Potas beïnvloedt de reactie tussen tannine en ijzer in kleurstoffen, wat leidt tot rijke, aardse tinten, ideaal voor het verkrijgen van diepere kleuren in combinatie met tannine-bevattende planten en ijzerbeits.

Toepassingen van Potas bij specifieke kleurstoffen

Wouw 
Geeft een warme gele kleur die door potas een diepere, goudachtige glans krijgt.

Indigo 
Hoewel meestal andere middelen worden gebruikt om indigo te activeren, kan potas in sommige fermentatieprocessen bijdragen aan de vorming van een diepe indigotint.

Gemalen Walnootschillen
Potas wordt toegevoegd voor warme bruine tinten. Het versterkt en verdiept de kleur, die goed in de vezels trekt.

Berkenschors en Berkenblad 
Berkenschors en -bladeren geven een natuurlijke lichtgele tint. Potas versterkt dit naar een warme, goudgele of lichtgroene tint.

Kamille 
Kamille produceert zachte, gele tinten, en potas maakt deze geel nog helderder en warmer.

Paardenbloem 
De geelachtige kleuren van paardenbloem worden door potas levendiger, met een vleugje groen afhankelijk van de beits en verftijd.

Sandelhout 
Voor subtiele verdieping van roodbruine tinten kan potas bij sandelhout een stabielere, warmere kleur geven.

…
WOUW VERFRECEPT MET POTAS VOOR GEEL EN GROEN
voor wol, zijde en plantaardige vezels zoals katoen en linnen

Wouw (Reseda luteola) is een fantastische plant voor het verven van textiel in warme gele tot groenachtige tinten. Het toevoegen van potas aan het verfbad versterkt de kleurintensiteit, vooral bij de gele tinten, en kan subtiele groene nuances creëren.

Benodigdheden:

• Wouw: 100 gram per 100 gram textiel
• Potas (kaliumcarbonaat): 3 gram per liter water
• Water: Genoeg om het textiel volledig te bedekken
• Textiel: Wol, zijde, katoen of linnen (100-150 gram)
• Aluin (beitsmiddel): 10-15 gram per 100 gram textiel (alleen voor plantaardige vezels zoals katoen en linnen)
• Verfpot of pan
• Zeef of kaasdoek (voor het zeven van de kleurstof)
• Citroenzuur of azijn (voor fixatie)

Stappen:

1. Voorbereiding van de vezels

• Wol en zijde:
  • Bevochtig de vezels met lauw water.
  • Voeg een scheutje azijn toe om het water licht zuur te maken, wat helpt om de verf beter te laten hechten.
  • Laat de vezels 1-2 uur in dit waterbad weken voor een optimale verfopname.
  • Spoel goed uit na het weken.
• Plantaardige vezels (katoen of linnen):
  • Was en week de stof goed in warm water.
  • Beits de vezels met aluin: Gebruik 10-15 gram aluin per 100 gram textiel en laat de stof 45-60 minuten zachtjes sudderen in het beitsbad.
  • Spoel grondig uit en laat de stof vochtig voor het verfbad.

2. Kleurstof bereiden

• Wouw:
  • Plaats de wouw in een pan met voldoende water en breng het langzaam aan de kook.
  • Laat het een nacht trekken voor een optimale kleurextractie.
  • Breng de oplossing aan de kook en laat het 45 minuten zachtjes trekken om de kleurstoffen uit de wouw te extraheren.
• Potas:
  • Voeg 1-3 gram potas per liter water toe aan het verfbad. Potas verhoogt de pH van het verfbad, wat de kleurintensiteit versterkt, vooral voor geelachtige en groene tinten.
  • Roer goed door om de potas volledig op te lossen.

3. Zeef het verfbad

• Zeef de kleurstof met een zeef of kaasdoek om vaste deeltjes te verwijderen, zodat het verfbad helder is en geen onzuiverheden bevat.

4. Verven

• Voeg het voorbereide textiel toe aan het gezeefde verfbad.
• Wol of zijde: Laat de vezels 1-2 uur in het verfbad weken voor een gelijkmatige kleuring. De kleur zal variëren van geel naar groen, afhankelijk van de duur van het verfbad en de hoeveelheid potas.
• Plantaardige vezels (katoen of linnen): Laat de vezels 2-3 uur in het verfbad weken voor een diepere kleurintensiteit.

5. Fixatie en spoelen

• Haal het textiel uit het verfbad en spoel grondig uit met lauw water totdat het spoelwater helder is.
• Voeg 1-2 eetlepels citroenzuur of azijn per liter water toe om de kleur te fixeren. Laat het textiel 10-15 minuten in deze oplossing liggen.
• Spoel opnieuw uit om overtollig fixatiemiddel te verwijderen.

6. Drogen

• Laat het textiel aan de lucht drogen, bij voorkeur op een schaduwrijke plaats om de kleur te behouden en vervaging door zonlicht te voorkomen.

Resultaat:

• Geel: Zonder potas krijg je een helderder geel, maar door potas toe te voegen, wordt de kleur warmer en intensiever.
• Groen: Door het toevoegen van meer potas of een langere verftijd kan de kleur zich naar een groenachtige tint ontwikkelen.

Met dit recept creëer je een prachtig, natuurlijk geverfde stof in warme geel- en groentinten, perfect voor projecten die je keer op keer willen bewonderen!